پستاندار چیست؟

پستانداران، برای انسان شناخته شده ترین موجودات زنده هستند. چندین گونه از آنها هزاران سال پیش توسط انسان اهلی شده اند. بسیاری از آنها به ویژه پستانداران بزرگ بیشتر در باغها یا پارکهای وحش نگهداری

می شوند و مردم علاقه بیشتری به آنها دارند. علاقه مردم به پستانداران بی دلیل نیست: خود انسان به عنوان یک گونه جانوری به رده پستانداران و راسته نخستی ها تعلق دارد.

ویژگی های ظاهری پستانداران:

پستانداران مهره دارانی هستند که به وسیله ۳ ویژگی اصلی از سایر مهره داران متمایزمی شوند. آنها خونگرم هستند، بدنشان از مو پوشیده شده و به نوزادان خود شیر می دهند.

خونگرم بودن : به معنای تولید گرما توسط بدن و ثابت بودن دمای بدن است. دمای بدن پستانداران بین ۳۵ تا ۴۰ درجه تغییر می کند.

پستاندارانی مانند دلفین ها و نهنگ ها که بدون مو به نظر می رسند، هنگام تولد دارای موهای بسیار کمی هستند. پستانداران تنها مهره دارانی هستند که به نوزادان خود شیر می دهند و به مدت طولانی از آنها نگهداری می کنند. دوره وابستگی نوزادان به والدین در انسان از سایر گونه ها بیشتر است.

ویژگی های کلی پستانداران

۱٫ بدن از مو یا ساختاری مشابه آن پوشیده شده است. پوست دارای تعداد زیادی غدد پوستی (غدد چربی، غدد عرقی، غدد تولید بو و غدد شیری) است.
۲٫ جمجمه دارای دو برجستگی پس سری است. گردن معمولا ۷ مهره دارد و دم معمولا بلند و متحرک است.
۳٫ ناحیه بینی معمولا باریک و دراز شده و اصطلاحا پوزه نامیده می شود. دهان به دندان مجهز شده که در حفره های فکی درون آرواره قرار دارند. شکل دندان به نوع تغذیه بستگی دارد.
۴٫ اندام های حرکتی در پستانداران به جز پستانداران دریایی دو جفت است. دست و پا هر کدام ۵ انگشت (و گاهی کمتر) دارند. دست و پا برای راه رفتن، بالا رفتن، حفر کردن زمین،
شنا کردن و پرواز کردن تکامل یافته اند.
۵٫ قلب تکامل یافته، چهار حفره ای و دارای دو دهلیز و دو بطن جدا از هم است. تنها قوس آئورت چپ باقی مانده و گلبو لهای قرمز خون فاقد هسته و معمولا گرد هستند.
۶٫ نفس کشیدن فقط از راه ریه ها انجام می شود و حنجره دارای طنابهای صوتی است. دیافراگم عضلانی است و حفره شکمی را از قفسه سینه (ششها و قلب) جدا می کند.
۷٫ یک کیسه ادراری (مثانه) دارند که ادرار به صورت مایع در آن ذخیره می شود.
۸٫ تعداد اعصاب مغزی در پستانداران ۱۲ جفت است. مغز بسیار تکامل یافته، دارای دو نیمکره و مخچه بزرگ است.
۹٫ دمای بدن ثابت است.
۱۰ . جنس نر دارای آلت تناسلی است. بیضه ها درون کیسه بیضه و خارج از بدن قرار دارند. لقاح داخلی است و نوزادان پس از تولد از پستان مادر شیر می خورند.

بدن پستانداران

یک گونه پستاندار مانند گرگ، سر و گوشهایی بزرگ، چشم ها
و پوزهای مشخص، فک قوی و دندان هایی متنوع دارد. بدن و پاهای گرگ کشیده و پوشیده از موهای متفاوت و موهای دم از سایر قسم تهای بدن بلندتر است. به طورکلی، بدن و دست و پای پستانداران در گرو ههای مختلف به شک لهای متفاوتی تکامل یافته است. به عنوان نمونه، بدن دلفین ها، نهنگ ها، گاو دریایی و پورپویزها در طول تاریخ تکاملشان به صورت دوکی درآمده که برای زندگی در آب مناسب است.

پستاندار و شیر

یک پستاندار ماده، نوزاد تازه متولد شده خود را با شیری که توسط غدد پستانی تولید شده تغذیه می کند. غدد پستانی، نوع تخصص یافت های از غدد عرق هستند که روی سطح شکمی بدن قرار گرفته اند.
پستانداران تنها موجوداتی هستند که با غدد پستانی به نوزادان خود شیر می دهند. مهمترین مواد تشکیل دهنده شیر، پروتئین،کربوهیدرات و چربی هستند. علاوه بر این، کلسیم یکی از مهمترین مواد معدنی موجود در شیر است که نقش مهمی در رشد نوزاد ایفا می کند و بخش مهمی از ساختار اسکلتی آنها را تشکیل می دهد. به طور کلی، پستانداران به دو دسته زودرس  (Precocial)  دیررس (Altricial) تقسیم می شوند. از پستانداران زودرس می توان به زوج سمان و فردسمان اشاره کرد که در مدت کوتاهی بعد از تولد می توانند روی پای خود بایستند و حتی بِدَوَند.

پستانداران دیررس هنگام تولد کاملا ناتوان هستند و معمولا با چشمانی بسته و بی مو متولد می شوند. از این گروه می توان به پستانداران کیسه دار، گوشتخواران و جوندگان اشاره کرد.