به گزارش خبرگزاری تسنیم از ورامین، بارش‌های باران در ماه‌های اخیر هرچند با اتفاقات دردناکی همراه شد اما نویدبخش روزهای خوبی برای وضعیت خشکسالی تالاب‌ها شده جانی دوباره به آن‌ها بخشید، امری که سبب شد همزمان با روز جهانی «زمین پاک» جویای وضعیت یکی از تالاب مهم استان تهران با نام «بندعلیخان» در شهرستان ورامین شویم و از حال‌وروز این روزهای این اکوسیستم برایتان بگوییم.

به اداره محیط زیست ورامین رفتیم تا روایتی از این نعمت الهی را برایتان با اطلاعات بهتری بیان کنیم.

ادامه حیات تالاب «بندعلیخان» در گروی تخصیص حقابه‌ها است

عزیز عبدل‌زاده رئیس اداره محیط زیست شهرستان ورامین در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار تسنیم ضمن گرامیداشت روز زمین پاک اظهار داشت: شهرستان ورامین با جمعیت ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در جنوب شرق استان تهران دارای منطقه حفاظت‌شده کویر است که حدود ۲۵۰ هزار هکتار را شامل می‌شود.

وی ادامه داد: در این منطقه حفاظت‌شده یک تالاب فصلی به‌نام تالاب بندعلیخان وجود دارد که وضعیت این تالاب در ۷ یا ۸ سال گذشته چندان خوب نبود؛ زیرا به‌دلیل خشکسالی و کمبود باران وضعیت تالاب در شرایط بدی قرار گرفته بود.

رئیس اداره محیط زیست شهرستان ورامین راجع به اهمیت این تالاب تصریح کرد: این تالاب اهمیت فراوانی دارد زیرا زیستگاه پرنده‌های مهاجر در کویر است که گونه‌های مختلفی از پرنده‌ها از عرض‌های شمالی و در فصل زمستان به اینجا می‌آیند و زیست می‌کنند.

عبدل‌زاده با اشاره به گونه‌های این تالاب ادامه داد: بالغ بر ۲۰ نوع پرنده در این تالاب زیست می‌کنند که می‌توان به انواع مرغ‌سانان، غازسانان و غیره اشاره کرد.

وی سپس بیان کرد: اما امسال خوشبختانه وضعیت خوبی وجود داشت و با توجه به بارش‌های الهی می‌توان گفت تقریباً ۸۰ تا ۹۰ درصد این تالاب آبگیری شده است و حال و روز ایده‌آلی دارد.

رئیس اداره محیط زیست شهرستان ورامین درباره عوامل حیات تالاب که از مهم‎‌ترین‌های آن‌ها حقابه است گفت: در مواقع خشکسالی که تالاب‌ها به‌شدّت به آب نیاز دارند حقابه می‌تواند حیات آن را به‌خوبی حفظ کند و باعث پایدار ماندن تالاب‌ها شود.

عبدل‌زاده تصریح کرد: متأسفانه با وقوع خشکسالی‌ها، طبیعاً مصارف آبی بیش از مصارف صنعتی از اهمیت برخوردار می‌شود و مصارف محیط زیستی اولویت آخر قرار می‌گیرد اما ما مضرات بدی را از این غفلت داشته‌ایم؛ زیرا این تالاب‌ها یک اکوسیستم فعال و زنده هستند و اگر یک اکوسیستم را تخریب کنیم به ما جواب خواهد داد و به‌صورت طوفان ریزگردها، نمک‌ها و غیره خود را نمایان می‌سازد که عواقب بسیار ناخوشایندی به‌همراه دارد.

وی حقابه را مانند خون در رگ تالاب دانست و گفت: حقابه‌ها در شرایط خشکسالی مانند خون و رگ یک تالاب به‌شمار می‌آیند که اگر وجود نداشته باشد باعث تهدید جان و به‌وسعتش باعث خرابی می‌شود بنابراین این امر نیازمند توجه ویژه است.

رئیس اداره محیط زیست شهرستان ورامین سپس با اشاره به ظرفیت گردشگری در چنین منطقه طبیعی بیان کرد: وقتی یک منطقه طبیعی دارای اکوسیستم و موقعیت مکانی خوب وجود دارد قاعدتاً تقاضای بازدید از آن نیز وجود دارد.

عبدل‌زاده ادامه داد: افراد زیادی هستند که متقاضی گردشگری از این مناطق‌اند که ابتدا باید از محیط زیست مجوز دریافت کنند و پس از تأیید محیط زیست و با نظارت مستقیم محیط‌بانان امر گردشگری و بازدید آن‌ها محقق شود.

وی خاطرنشان کرد: تالاب‌ها نقش مهمی در محیط زیست دارند که در صورت عدم اهمیت باعث تخریب اکوسیستم، از بین رفتن زیستگاه حیات پرندگان و عواقب بدی چون طوفان نمک و غیره خواهند شد.

اما صحبت‌های‌مان با رئیس محیط زیست ورامین باعث شد تا بخواهیم از نزدیک شاهد زیبایی این نعمت خداوند متعال باشیم.

در ادامه با انجام هماهنگی‌های مختلف همراه با رئیس منطقه حفاظت‌شده کویر جهت بازدید از تالاب بندعلیخان به این منطقه رفتیم.

عدم‌تأمین حقابه باعث ایجاد طوفان ریزگردها و نمک می‌شود

محمودرضا خسروی رئیس منطقه حفاظت‌شده کویر نیز در جریان بازدید از این تالاب در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: حدود ۱۰۰ سال قبل شخصی به نام علیخان از ایل کلکو بالاتر از بندعلیخان فعلی، یک بند احداث می‌کند که آب رودخانه شور را برای کشاورزی به‌سمت شکرآباد فعلی و مبارکیه هدایت می‌کرده است که از آن پس نام این تالاب به نام بندعلیخان نام می‌گیرد.

وی در اهمیت تالاب‌ها تصریح کرد: وقتی این تالاب پر می‌شود آب آن به دریای نمک که از کانون‌های ریزگرد مرکز کشور است سرازیر می‌شود که این ریزش به دریای نمک باعث از بین رفتن ریزگردها می‌شود.

رئیس منطقه حفاظت‌شده کویر با اشاره به ارتفاع سطح آب تالاب بندعلیخان اضافه کرد: ارتفاع این تالاب از ۳۰ سانتی‌متر شروع می‌شود و به حدود یک متر می‌رسد و خوشبختانه در سال جاری به‌دلیل بارش‌های الهی بسیار وضعیت تالاب خوب شده و می‌توان گفت تقریباً این تالاب پُر شده است.

خسروی در ادامه درباره موضوع حق‌آبه تالاب بندعلیخان بیان کرد: بحث حق‌آبه بسیار مهم است؛ چرا که زندگی تالاب و زیستگاه پرندگان به این حق‌آبه و تأمین آب تالاب بستگی دارد که امیدواریم به‌ویژه در ایامی که باران کم می‌بارد به این موضوع توجه شود.

براساس گزارش خبرنگار تسنیم این تالاب در زمان حاضر وضعیت خوبی دارد اما نباید فراموش کنیم که این وضعیت خوب فقط مربوط به یکی تا دو سال اخیر است که بحث حق‌آبه را بسیار مهم جلوه می‌دهد.

اگر موضوع حق‌آبه تالاب بندعلیخان تأمین شود حیات تالاب نیز ادامه خواهد داشت اما در غیر این صورت با خطرات و عواقب فراوانی روبه‌رو می‌شویم که مهم‌ترین آن تخریب زیستگاه پرندگان و طوفان‌های نمک و ریزگردهای مختلف است.