خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه: حدود ۸ سال پیش با احداث خط لوله توسط شرکت نفت فلات قاره در جزیره خارگ حیات بسیاری از مرجان‌های این منطقه به خطر افتاد و بخشی از زیستگاه‌های مرجانی تخریب شد. سازمان حفاظت محیط زیست بر اساس مقررات، شرکت نفت فلات قاره را ملزم کرد به جای پرداخت جریمه بابت خسارت و ضرر و زیان ایجاد شده، به بازسازی و احیا زیستگاه‌های مرجانی آسیب دیده با هدایت و نظارت سازمان حفاظت محیط زیست اقدام کند. اما این طرح به شکل دیگری پیش رفت. بخش HSE شرکت نفت فلات قاره و معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۹۵ سعی کردند با برگزاری چند جلسه نمایشی و بدون برگزاری فراخوان و مناقصه اجرای طرح بسیار تخصصی را با مبلغ ۵/۵ میلیارد تومان را به یک شرکت کاملاً غیر مرتبط واگذار کنند که به دلیل اعتراض برخی متخصصین و کارشناسان و دخالت دفتر نظارت، بازرسی و رسیدگی به شکایات سازمان، این تصمیم عملی نشد ولی در نهایت با وجود اعتراض‌های مکرر، مشخص شد که طرح مذکور بدون فراخوان و مناقصه و بدون سر و صدا به پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار و به صورت دست دوم به همان شرکت خصوصی غیر مرتبط واگذار شده است.

محمد رضا شکری استادیار دانشکده علوم و فناوری زیستی دانشگاه شهید بهشتی و متخصص زیستگاه‌های مرجانی در گفت و گو با خبرنگار مهر در این باره اظهار داشت: چند سال پیش پیشنهاد فنی این طرح را به شرکت نفت فلات قاره ارائه کرده و در ادامه به درخواست رئیس پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار در سال ۱۳۹۶ پیشنهاد فنی این طرح را به هم وی ارائه داده است، ولی این فرد در اقدامی غیر اخلاقی، با استفاده از این پیشنهاد فنی با معاونت دریایی سازمان و شرکت نفت فلات قاره وارد مذاکره شد و قرارداد طرح را منعقد و سپس طرح را به همان شرکت غیر مرتبط واگذار کرد.

شکری گفت: با اعتراض و تاکید من برای اجرای طرح توسط افراد متخصص، مسئولان معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کردند که به عنوان نماینده دانشگاه شهید بهشتی به همراه نماینده دانشگاه هرمزگان پروپوزالی را ارسال کنیم. اما پس از مدتی متوجه شدیم این پروژه به یک شرکت دیگر واگذار شده و مدارکی هم که از سوی این شرکت به سازمان محیط زیست ارسال شده، کپی پروپوزال و پیشنهاد فنی ارسالی من است.

واگذاری مخفیانه پروژه به پژوهشکده محیط زیست

وی با اشاره به اینکه بعد از بررسی‌های صورت گرفته متوجه شدم ردپای پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار در این پروژه وجود دارد، گفت: مسئولان معاونت دریایی سازمان حفاظت محیط زیست که متوجه این تخلف شده بودند اعلام کردند که بهتراست این پروژه با مشارکت دانشگاه‌های شهید بهشتی و هرمزگان و پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار انجام شود اما بعد از مدتی اعلام کردند که نظرشان عوض شده است.

علت این تغییر نظرها ایرادات اساسی قانونی و حقوقی انتخاب مشاور و عقد قرارداد بود که بر عهده مجریان و مسؤولین ذیربط بود، شرکتی که برای اجرای این پروژه تحت نظر پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار ورود پیدا کرده بود هیچ‌گونه تخصصی در موضوعات مربوط به آب سنگ‌های مرجانی نداشت، و این شرایط البته برای مسئولان پژوهشکده محیط زیست هم صادق است.

این متخصص زیستگاه‌های مرجانی گفت: این جریان ادامه پیدا کرد و وضعیت اجرا مبهم ماند تا اوایل سال ۱۳۹۸ که مطلع شدیم به صورت کاملاً مخفیانه قرارداد طرح به پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار واگذار شده و پژوهشکده نیز این طرح را به همان شرکت غیر مرتبط و فاقد تخصص واگذار کرده است. در همین زمان اطلاع یافتیم که معاونت دریایی سازمان تغییر کرده و این بار شرح ماجرا و معضل ایجاد شده را برای معاون جدید دریایی سازمان توضیح دادیم نظر معاون جدید این بود که باید ین طرح توسط متخصصین آبسنگ‌های مرجانی انجام شود و تاکید شد که به پژوهشکده دستور خواهم داد که حتماً طی فراخوانی تهیه کرده و از متخصصین واقعی برای اجرای این طرح مهم استفاده کند. ولی با گذشت چندین ماه هیچ اتفاق جدیدی رخ نداد و تمامی پیگیری‌ها و تماس‌ها بی نتیجه ماند و حتی معاون جدید دریایی سازمان حفاظت محیط زیست پاسخی نداد و اجازه حضور و ملاقات نیز نداد.

شکایت بی سرانجام به دفتر بازرسی که تعطیل شد

وی با اشاره به شکایت بی سرانجامی که به دفتر بازرسی سازمان محیط زیست داشته است، ابراز داشت: من به دفتر بازرسی سازمان شکایت کردم، اما این دفتر بعد از مدتی منحل شد و در نهایت از این طریق نیز پاسخی دریافت نکردم و متوجه نشدم عاقبت ماجرای این همکاری مشترک چیست، تا اینکه خبردار شدیم پژوهشکده محیط زیست با قرارداد ۵/۵ میلیاردی و بدون طی روال قانونی انتخاب مشاور این طرح بسیار مهم را با قرارداد دست دوم با شرکت غیر مرتبط و بدون تخصص در جزیره خارگ شروع کرده است.

شکری ادامه داد: با مشاهده این وضعیت نابسامان و تخلفات آشکار، نامه اعتراض به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ارسال و درخواست کردم.

به گفته وی شخص عیسی کلانتری دستور رسیدگی را صادر کرد تا روند اجرای طرح اصلاح و از اتلاف منابع بسیار محدود جلوگیری شود.

شکری با اشاره به اینکه رئیس سازمان محیط زیست طی نامه‌ای از معاون محیط زیست دریایی سازمان (لاهیجان زاده) خواست که این مساله را حل و فصل کند. اظهار داشت: اما نه تنها این مساله به جایی نرسید بلکه اجرای آن با مدیریت پژوهشکده محیط زیست و توسعه پایدار و مشارکت شرکت خصوصی ادامه یافت.

وی خاطر نشان کرد: این در حالی است که مدیر اجرای این پروژه یک دامپزشک است و مشخص نیست فردی که مدرک دامپزشکی دارد چطور می‌تواند اجرای این پروژه تخصصی دریایی را به سرانجام برساند. از طرفی پژوهشکده مذکور با شرکتی به عنوان پیمانکار و مشاور دست دوم جهت اجرای طرح قرارداد منعقد کرده که هیچ گونه تخصص و سابقه‌ای در مورد آبسنگ‌های مرجانی ندارد که این روند طی شده بسیار بحث برانگیز است که چطور طرح کاملاً تخصصی در مورد آبسنگ‌های مرجانی بدون فراخوان و مناقصه به شرکت غیر مرتبط و فاقد تخصص واگذار شده و از واگذاری اجرای این طرح به افراد متخصص و توانمند از طریق روند قانونی فراخوان و مناقصه خودداری کرده و بر واگذاری طرح بدون طی روند قانونی و افراد و شرکت‌های غیر متخصص و غیر مرتبط تاکید و پافشاری می‌کند؟

امیدواریم سازمان حفاظت محیط زیست و به ویژه معاونت محیط زیست دریایی این سازمان و شرکت نفت فلات قاره پاسخ قانع کننده‌ای برای متخصصین علوم دریایی، فعالان محیط زیست کشور ارائه کنند.

*مدارک این شکایت نزد خبرگزاری مهر محفوظ است.