به گزارش پایگاه خبری تحلیلی زیست سیما به نقل از ایرنا، آفت بید کولی که طی چند سال اخیر در برخی نقاط جنگل‌های مازندران خسارت زیادی به گونه‌های ارزشمند درختی وارد کرده بود ، طی چند هفته اخیر در جنگل‌های ایزدشهر شهرستان نور نیز طغیان کرده و به سرعت در حال تخریب درخت‌هاست.

بر اساس برخی مشاهدات میدانی خبرنگار ایرنا در جنگل‌های ایزدشهر ، تعداد آفت بید کولی روی تنه درختان به شکل چشمگیری در روزهای اخیر افزایش یافته و در مساحت گسترده‌ای از جنگل‌های این منطقه چنین وضعیتی دیده می‌شود.

این آفت مخرب که به شکل پروانه و کرم درختان جنگلی تغذیه می‌کند ، به دلیل توان تخمگذاری بالا به سرعت تکثیر می‌شود و در صورتی که اقدامات فوری برای جلوگیری از گسترش آن انجام نشود می‌تواند به جنگل‌های سایر مناطق استان نیز حمله کند و آثار تخریبی خود را بر جای بگذارد.

آلودگی حدود ۶۰۰ هکتار

یک کارشناس جنگل در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا می‌گوید: این آفت مخرب جنگل از مرداد امسال در جنگل‌های ایزدشهر دیده شده و اکنون فعالیت آن در بیش از ۵۷۰ هکتار از جنگل‌های این منطقه گسترش یافته است.

سید محمد حسینی اظهار می‌کند: در این مدت برای نابودی این آفت کشنده به کمک اهالی و دوستداران محیط زیست تلاش‌های زیادی انجام شد ، اما این اقدام‌ها بدون دخالت فوری مسئولان به نتیجه نمی‌رسد.

تصاویر و فیلم‌های ارسالی به ایرنا از جنگل‌های ایزدشهر نیز حاکی از گسترش و پیشروی این حشره نابودکننده است؛ آفتی که سابقه خسارت زدن به جنگل‌های شمال را دارد و می‌تواند روی ده‌ها گونه از درختان و گونه‌های مختلف گیاهی تأثیر تخریبی خود را بگذارد و از آن‌ها تغذیه کند.

سوءپیشینه بلندبالا 

تغذیه سریع این حشره از درختان فرآیند رشد و چوب‌دهی آن‌ها را با اختلال مواجه می‌کند و در نهایت سبب خشکیدگی و از بین رفتن درخت می‌شود. این آفت نخستین بار سال ۱۳۸۰ در محوطه جنگلی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس در کنار پارک جنگلی نور طغیان کرد و به همین دلیل از جنگل‌های این منطقه به عنوان یکی از کانون‌های اصلی آلودگی با این آفت یاد می‌شود که طی سال‌های اخیر چند بار از بید کولی خسارت دید.

سال ۱۳۹۱ نیز در بخش‌هایی از جنگل‌های غرب مازندران مشاهده شده بود تأثیر تخریبی خود را بر جای گذاشت. سال ۱۳۹۲ نیز بید کولی در جنگل‌های کجور فعالیت خود را آغاز کرد و در سال ۱۳۹۴ نیز بخشی از جنگل‌های ساری، بهشهر، قائمشهر و نوشهر را تحت تأثیر قرار داد.

نکته قابل توجه در مورد این حشره علاقه آن به درختان ارزشمند جنگل‌های هیرکانی است. این حشره عمدتا از درختان بلوط، راش، انجیلی، توس، توسکا، صنوبر، بید، افرا و نارون تغذیه می‌کند و این موضوع هر سال نگرانی فعالان محیط زیست را افزایش می‌دهد. از طرفی گفته می‌شود که این حشره می‌تواند در صورت رسیدن به مزارع روی محصولات این زمین‌ها نیز تأثیر بگذارد.

بودجه برای مقابله نداریم

کارشناس ارشد گیاه‌پزشکی اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا مقابله باآفات برای حفاظت از جنگل‌ها را مستلزم تخصیص اعتبارات ویژه می‌داند و می‌گوید: شرایط اعتباری سازمان به تبع وضعیت کشور مطلوب نیست و در این وضعیت توان مالی برای اجرای طرح‌های پیشگیرانه را نداریم.

امین وطندوست می‌افزاید: ابریشم‌باف ناجور را با روش‌های مانند مبارزه بیولوژیکی، مبارزه مکانیکی مانند جمع‌آوری لاروها و حشرات و همچنین مبارزه بیولوژیکی به وسیله پاشیدن محلول‌های ترکیبات شیمیایی می‌توان متوقف کرد، اما این اقدامات به هزینه قابل توجهی نیاز دارد.

وی با اشاره به طغیان این حشره نابودگر در جنگل‌های مازندران و بویژه شهرستان نور طی سال‌های اخیر اظهار می‌کند: در سال‌های گذشته نیز شاهد طغیان ابریشم‌باف ناجور بودیم که اقداماتی برای مقابله با آن انجام شد، اما امکان از بین بردن کامل این حشره وجود ندارد و معمولا هر چند سال یک بار ممکن است در یک منطقه به دلیل مساعد بودن شرایط جوی در ماه‌های گرم سال طغیان کند که برای کنترل این وضعیت، یک سری اقدامات پیشگیرانه و کنترلی انجام می‌شود.

کارشناس ارشد گیاه‌پزشکی اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری با تأکید بر این که اگر اعتباری برای مقابله با بید کولی در جنگل‌های ایزدشهر اختصاص یابد حتما برای کنترل این آفت اقدام خواهیم کرد، خاطرنشان می‌کند: فعلا شرایط مالی برای این اداره کل فراهم نیست. بنابراین مسئولان شهرستان و استان باید پیگیر اختصاص اعتبار برای جلوگیری از فعالیت این حشره باشند.

وطن‌دوست هزینه مقابله با آفت ابریشم‌باف ناجور در هر هکتار را با انجام همه اقدامات از جمله محلول‌پاشی حدود چهار تا پنج میلیون تومان عنوان می‌کند که در صورت صحت مساحت ۵۷۰ هکتاری درگیر شده با این آفت در جنگل‌های ایزدشهر رقمی بالغ بر ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان خواهد شد و تأمین آن از توان اداره کل منابع طبیعی خارج است.

امکان مقابله مکانیکی توسط اهالی

با این حال به گفته این کارشناس مسئول در صورتی که مردم منطقه مایل به انجام اقدامات پیشگیرانه و کنترلی داشته باشند با انجام یک سری آموزش‌ها توسط این اداره کل، امکان کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی تعداد و فعالیت بید کولی در این جنگل‌ها با روش مقابله مکانیکی وجود دارد.

او جمع‌آوری دسته‌های لارو و حشره‌ها از روی تنه درختان با استفاده از چاقو یا کاردک و آتش زدن آن‌ها را شکل روش مبارزه مکانیکی بیان می‌کند و می‌گوید: با این روش می‌توان از تعداد و فعالیت این آفت تا ۶۰ درصد کم کرد که تأثیر بسیار زیادی در کنترل وضعیت دارد.

کارشناس ارشد گیاه‌پزشکی اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری تحت تأثیر قرار گرفتن این آفت از عوامل بیرونی را نیز نقطه‌ای امیدوارکننده برای توقف فعالیت آن می‌داند و می‌گوید: خوشبختانه این آفت برگخوار خیلی زود با عوامل بیرونی دچار چالش می‌شود و از تعدادش کم خواهد شد. یعنی کاهش دما یا بارندگی جمعیت آن را به دلیل از بین بردن لاروها به شکل محسوسی کم خواهد کرد. بنابراین با توجه به کاهش دما و بارندگی در روزهای پیش رو می‌توانیم به کمتر شدن فعالیت این آفت در جنگل‌های ایزدشهر امیدوار باشیم.

وطن‌دوست با تأکید بر این که اطلاعات فنی و علمی کافی برای کنترل این آفت وجود دارد، می‌افزاید: مشکل ما برای مقابله با آفت‌ها مسأله مالی است ، وگرنه توان فنی و علمی برای متوقف کردن فعالیت این آفت‌ها را داریم. در حال حاضر هم اگر اهالی منطقه همکاری کنند می‌توانند از جمعیت این حشره با از بین بردن لاروهای جمع شده روی تنه درختان کاست. ضمن این که به کاهش جمعیت آفت بر اثر بارندگی هم امیدوار هستیم.

بید کولی یک نسل در هرسال تولید می‌کند و از طریق چهار مرحله زندگی اصلی بالغ می‌شود. آن‌ها شروع به گذاشتن تخم‌های کوچک در توده‌های بزرگ می‌کنند. توده‌های تخم با موهای متمایل به زرد پوشانده می‌شوند و اندازه آن‌ها حدود ۲۰ تا ۴۰ میلی‌متر است و ممکن است شامل بیش از یک‌هزار تخم باشند.

البته تأثیرات مخرب حضور و گسترش فعالیت و افزایش تعداد این حشره به اعتقاد برخی فعالان محیط زیست بیشتر از عرصه محیط زیست است. این گروه معتقدند که این آفت می‌تواند به دلیل ایجاد حساسیت‌های پوستی و تنفسی، مشکلاتی را برای ساکنان مناطق حاشیه‌ای جنگل‌ها و گردشگران ایجاد کند.

از ابریشم‌باف ناجور به عنوان یک آفت وارداتی یاد می‌شود که احتمالا از طریق محموله‌های دریایی وارد کشور شده است ، موضوعی که صرفا به این آفت هم محدود نمی‌شود. بنا به اظهارات هادی کیادلیری رئیس انجمن جنگلبانی ایران، از سال ۱۳۷۵ تا کنون بیش از ۷۰ نوع انواع آفت در کشور طغیان کرده که عمده آن‌ها آفت‌های خارجی و وارداتی هستند و به دلیل کنترل نشدن ورود محموله‌های خارجی رخ داده است.