خبرگزاری فارس- همدان، سولماز عنایتی: گاهی همه تن چشم شدم و خیره به دنبالشان بودم، گاهی همه تن گوش شدم و نغمه بی‌بدیلشان لبریز شد از جام وجودم و میان دوراهی دیدن و شنیدن مانده بودم. نه چشمم از شگفتی پلک می‌زد و نه گوشم لحظه‌ای جز صدای صفیر پرندگان چیزی می‌شنید.
باغی دلفریب که گردش در آن جانی تازه به کالبد آدمیان می‌دمید و بازی رنگ‌ها سرزندگی و سرمستی را در من نشانه رفته بود، تا چشم کار می‌کرد زیبایی بود و بس. در کنار حوض‌های‌ آبی و درختان در هم تنیده شده و سر به فلک کشیده  قفس‌های سبز رنگی خودنمایی می‌کرد، اما نه قفسی به رسم دربند بودن. اینجا قفس‌ها تفسیر جدیدی از آزادی را معنا می‌کنند.
این باغ مصفا قابی از محبت و مهربانی نسبت به طبیعت در خود جای داده‌ و هر روز گلبانگ رهایی و پرواز سر می‌دهد، اینجا پرندگان پرواز در هفت آسمان را تجربه می‌کنند و آدمیان در اوج لذت در پیکرشان  نمی‌گنجند و عاشقی می‌شوند که دیگر بدون طبیعت نمی‌توانند نفس بکشند. حالا «مرتضی شیردره» عاشقی است که در دام تیمار و آزادی پرندگان افتاده است و نفس خود را به پرواز بند زده، بهای این عاشقی باغی چهار هزار متری است که او وقف آزادی می‌کند تا پرندگان آسیب‌دیده را دوباره به آغوش آسمان بازگرداند.

 شیردره پس از یک عمر فعالیت در عرصه تولید ادوات کشاورزی، با ۵۹ سال سن و در دوران بازنشستگی تمام وقت خود را صرف رسیدگی و نگهداری پرندگان می‌کند، او از سال  ۹۳ باغش را به «اولین پناهگاه تخصصی تیمار و نگهداری پرندگان شکاری» در همدان تبدیل کرده است.
از آنجا که در اداره کل محیط زیست جایگاه وسیع و ویژه‌ای برای نگهداری پرندگان وجود ندارد، این مرکز با هزینه شخصی او طراحی و اداره می‌شود و سالانه بیش از ۵۰ پرنده پس از گذران دوران نقاهت رهاسازی و به طبیعت بازمی‌گردند و ۲۵ تا ۳۰ پرنده هم به باغ وحش منتقل می‌شوند.
این واقف آزادی هدف از نگهداری پرندگان شکاری به ویژه پرندگان آسیب‌دیده را بازگشت به دشت و دمن می‌داند و با جدیت روند درمان و تغذیه این پرندگان زیبا که اغلب جزو گونه‌های تحت حفاظت و یا در خطر انقراض هستند را دنبال می‌کند.
شیردره چنان برای این پرندگان وقت و انرژی صرف می‌کند که با این خَیر زیست‌محیطی خو کرده و در کنار او  احساس ترس و ناامنی ندارند، به طوری که پرندگان به غیر از او از دست فرد دیگری غذا نمی‌گیرند و اجازه تیمار نمی‌دهند، گویی به عشق عمیق این انسان نسبت به خودشان پی‌بردند و  به فرد دیگری اعتماد نمی‌کنند.

این حامی محیط زیست در خلال مراحل تغذیه و تمیزکاری قفس‌ها دست نوازش بر این پرندگان شکاری می‌کشد و با آنها صحبت می‌کند، شیردره هنگامی که با پرندگان ارتباط می‌گیرد و با آنها گپ و گفت می‌کند، به دوران کودکی بازمی‌گردد و احساس بچگی در وجودش متبلور می‌شود.
وقفی برای تضمین پرواز
علاقه به محیط زیست و ارتباط آقای شیردره با این مجموعه بیست سال پیش از داستان برخورد با یک گرگ آغاز می‌شود، این خَیر آزادی می‌گوید: برای جلوگیری از کشتن این حیوان توسط چوپانان از او نگهداری و بزرگش کردم دو ساله که شد او را آزاد کردم، اما گرگ راه بازگشت را پیدا کرد و برگشت، مجددا پس از مدتی در فاصله خیلی دورتر گرگ را رها کرده تا به چرخه طبیعت بازگردد باز هم پس از دو ماه مسیر را یافت و بازگشت کنارم و در نهایت با اطلاع به محیط زیست این گرگ به باغ وحش منتقل شد.
او با لحنی مهربانانه و پدرانه ادامه می‌دهد : شدت علاقه‌ام به طبیعت به حدی است که دوست دارم پس از مرگم در کوه دفن شوم نه در آرامستان، الان هم در دوران بازنشستگی به جای استراحت و دورهمی با هم‌سن وسالانم در آرامگاه بوعلی، به پرندگان رسیدگی می‌کنم.

این حامی محیط زیست به بهبود یافتن پرندگان آسیب دیده اشاره می‌کند و می‌افزاید: نشستن در باغ خسته‌کننده است در حالی که رسیدگی به پرندگان آسیب دیده و رهاسازی در طبیعت جزو لذت‌های خوب دنیاست.
شیردره با بیان اینکه این پناهگاه به عنوان یک آزمایشگاه تجربیات زیادی برای من به همراه داشت ادامه می‌دهد: طرح‌های دیگری برای حفاظت از حیات وحش و همه حیوانات آسیب‌دیده در ذهنم دارم با وسعت خیلی بزرگتر از این پناهگاه بدون یک ریال وام.
او یادآور می‌شود: امیدوارم با اندوخته‌ای که دارم بتوانم یک باغ وسیع برای نگهداری و حمایت از حیوانات ایجاد کنم البته اگر روی پیشانی‌ام نوشته باشند و تقدیر من این چنین باشد.
این خَیر زیست محیطی کلام خود را با اشاره به عمق علاقه‌اش به طبیعت ادامه می‌دهد و می‌گوید: پرندگان هم جزیی از طبیعت هستند بنابراین تمام وقت در اختیار این موجوداتم و همه روزه تا نیمه‌های شب سرگرم غذا دادن و تیمار آنها هستم، اگر چه برای سه نفر در این پناهگاه اشتغال ایجاد شده، اما هرچه افراد کمتری در باغ  باشند پرندگان آرامش بیشتری دارند.

 شیردره با تأکید بر اینکه پرندگان پس از انتقال به پناهگاه باید به صورت طبیعی و به مرور زمان بهبود پیدا کنند بیان می‌کند: پرندگان آسیب‌دیده پس از عمل جراحی به سختی به دامن طبیعت بازمی‌گردند، در حالی که این پناهگاه فرصتی است تا پرندگان بین ۶ ماه تا یک سال رفته رفته خوب شوند و دوباره در آسمان پرواز کنند.
او می‌افزاید: تمام انسان‌ها به طبیعت بدهکار هستند و با خدمت به طبیعت می‌توان این مدیونیت را جبران کرد و به حس آزادی رسید همچون پرواز پرندگان بر فراز آسمان.
این حامی محیط زیست با بیان اینکه به طور کلی این پناهگاه ماهانه حدود ۲۰ میلیون تومان هزینه دارد یادآور می‌شود: با رهاسازی و پرواز پرندگان احساس خوبی دارم و فکر می‌کنم در این چند روزه دنیا کار درستی انجام داده‌ام و زمانی که پرنده پس از آزادسازی توان پرواز نداشته باشد احساس شکست می‌کنم و مجددا به رسیدگی ادامه می‌دهم.

شیردره تأکید می‌کند : مداخله انسان‌ها در طبیعت خسارت جبران ناپذیری به همراه دارد و دستکاری در طبیعت غیر قابل برگشت است، بنابراین افراد حریم این نعمت خدادادی را حفظ کنند و با تماشا از آن لذت ببرند.
میزبانی مهربان و سخاوتمند برای پرندگان میهمان
در قسمتی از باغ مصفای این حامی محیط زیست یک اتاق به متراژ ۱۰۰ متر مربع تعبیه شده تا علاوه بر معاینه اولیه پرندگان در بدو ورود به پناهگاه عمل جراحی برای گونه‌های آسیب دیده هم انجام شود.
در اتاق جراحی و معاینه مرکز نگهداری و تیمار پرندگان شکاری وسایل مورد نیاز برای مراحل درمان پرنده‌ها اعم از تجهیزات کامل جراحی وجود دارد و جراح محیط زیست در صورت لزوم برای دوا و درمان گونه‌های آسیب‌دیده در این مرکز حاضر می‌شود.

ناگفته پیداست این مجموعه را می‌توان به مثابه یک درمانگاه کامل برای پرندگان دانست از اتاق جراحی گرفته تا اتاق ریکاوری، قفس‌های قرنطینه و محلی برای نگهداری‌های طولانی مدت که با عشق به طبیعت ساخته شده و برای رضای خدا در اختیار پرندگان شکاری قرار گرفته است.
قوانین این پناهگاه همچون قوانین بیمارستان است و بهبود پرندگان و بازگشت به طبیعت آنها جزو اهداف اصلی این مرکز بوده که تمام و کمال رعایت می‌شود.
آسودگی خاطر محیط زیست از تیمار پرندگان
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل محیط زیست استان همدان ضمن تقدیر از اقدامات موثر آقای شیردره در نگهداری و تیمار پرندگان شکاری استان می‌گوید: پیش از سال ۹۳ گونه‌های پرندگان که به دلایل مختلف آسیب دیده و به اداره کل تحویل داده می‌شدند بلاتکلیف بودند اگرچه دوره درمان و بهبود طی می‌شد اما یک محل مناسب برای نگهداری این گونه‌ها وجود نداشت.
«مجید شعبانلو» می‌افزاید: از سال ۹۳ به بعد با همت این خَیر زیست‌محیطی و ایجاد پناهگاه تخصصی پرندگان شکاری که با هزینه‌های شخصی و میل درونی ایشان اداره می‌شود به صورت مستمر به گونه‌های مختلف پرندگان خدمات ارائه می‌دهند.

او با بیان اینکه حفظ و نگهداری پرندگان در این مجموعه بار سنگینی از دوش اداره کل حفاظت از محیط زیست استان برداشته و مشکلات سابق حل شده است ادامه می‌دهد: در حال حاضر گونه‌های مختلفی از پرندگان به اداره محیط زیست تحویل داده می‌شود به طور مثال جوجه‌های پرندگان شکاری که بعضا از لانه پرنده‌ها برداشته شده و یا گونه‌های آسیب‌دیده که پس از یک هفته نگهداری به صورت قنداق پیچ به مرکز تیمار پرندگان آقای شیردره منتقل می‌شوند.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل محیط زیست استان با تاکید بر اینکه پرندگان  در بدو ورود به پناهگاه در قفس قرنطینه جای داده می‌شوند یادآور می‌شود: گونه‌های پرندگان در دوره چند ماه تا یک ساله در این مجموعه به زندگی خود ادامه می‌دهند و تحت درمان و رسیدگی قرار می‌گیرند.

شعبانلو به رهاسازی پرندگان بهبودیافته در زیستگاه مناسب اشاره می‌کند و می‌گوید: برخی از گونه‌ها  پس از طی دوران نقاهت، توان بازگشت به چرخه طبیعت را ندارند که در این صورت به باغ وحش منتقل می‌شوند.
او در ادامه از این مجموعه به عنوان تنها مرکز تخصصی نگهداری و تیمار پرندگان شکاری در استان یاد می‌کند و می‌افزاید: صد درصد ما در استان به مراکز این چنینی برای گونه‌های مختلف حیوانات از جمله پرندگان آبزی و یا کنار آبزی، قوچ، میش، کل و بز نیاز داریم.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست استان با بیان اینکه در حال حاضر مرکزی برای نگهداری و تیمار حیوانات اعلام آمادگی نکرده است با این وجود اداره کل در این زمینه پای کار است و همکاری‌های لازم برای برقراری این مراکز را به عمل می‌آورد اضافه می‌کند: پرندگان شکاری مختلفی از جمله پرندگان بومی استان و حتی پرندگان مهاجر مثل شاهین‌ها، بالابان‌ها، عقاب امپریال، عقاب طلایی و دال که برخی از این گونه‌ها در خطر انقراض قرار دارند طی پنج سال گذشته تحویل مرکز آقای شیردره شدند.

شعبانلو بیان می‌کند: در طول سال به طور میانگین ۱۲۰ تا ۱۳۰ پرنده شکاری به این مرکز منتقل می‌شوند و پس از روند بهبود رهاسازی شده به چرخه طبیعت باز می‌گردند.
او ایجاد پناهگاه نگهداری و تیمار پرندگان شکاری را  خیرخواهی برای طبیعت می‌داند و ادامه می‌دهد: برخی از انسان‌ها با کمک به همنوع خود کار خیر انجام می‌دهند برخی هم با روش‌های مختلف به طبیعت خدمت می‌کنند.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش محیط زیست استان کلام خود را با درخواست از مردم فهیم استان ادامه می‌دهد و می‌گوید: مردم در فصل زادآوری پرندگان شکاری به هیچ عنوان به لانه پرندگان نزدیک نشوند و به جوجه‌های این پرندگان دست نزنند، چرا که این اقدامات منجر به خارج شدن این پرندگان تازه متولد شده  از چرخه طبیعت می‌شود.

شعبانلو با تأکید بر اینکه فصل پاییز زمان کوچ پرندگان شکاری محسوب می‌شود و گونه‌های ارزشمند مثل بالابان‌ها، شاهین‌ها و عقاب‌ها مهاجرت می‌کنند اضافه می‌کند: حضور شکارچیان و صیادان پرندگان شکاری در فصل مهاجرت، آسیب پذیری این پرندگان را به مراتب افزایش می‌دهد.
او یادآور می‌شود: این صیادان پرندگان شکاری را صید کرده و در کشورهای حاشیه خلیج فارس به فروش می‌رسانند از همین رو اگر طبیعت گردان و علاقمندان مواردی این چنین مشاهده کردند حتما با همکاران اداره کل محیط زیست تماس برقرار کنند.
در میان خبرهای ناخوشی که هر روز به خاطر زیاده‌خواهی انسان و تعرض به طبیعت به گوش می‌رسد، باغ واقف آزادی به مانند نوشدارویی می‌ماند که روح آدمی را پالایش می‌کند چراکه وقتی  قصه به پرواز می‌رسد ناخودآگاه انسان سبک بال می‌شود،گویی حتی خیال پرواز هم  برای جدا شدن از زمین کافی است.
آقای شیردره خود را مدیون طبیعت می‌داند و از همین رو  زمان و ثروت خود را وقف آزادی پرندگان کرده تا همچنان شکوه آسمان را بر فراز بال‌های آنها حفظ کند.
شاید روزی همدان به نام مراکز نگهداری و آزادسازی پرندگان در جهان شهره شود و باز هم عنوان نخستین خود را در فرهنگ، ادب و علم تکرار کند.